Kripto Danışmanları, Müşterileri DeFi'ye Girmeden Önce İyice Düşünmeli

Merkeziyetsiz finans (DeFi) son zamanlarda haberlerde çokça yer alıyor, ancak her zaman da haklı gerekçelerle değil.

DeFi projeleri, insanlara yılda %10'u aşan göz alıcı getiriler sunma yeteneğine sahip.

Ancak bu projeler şeffaflıktan uzak ve riskli olabilir. Genellikle yatırımcıları dolandırıcılık tertiplerine veya kötü yapılandırılmış protokollere çekerler.

DeFiYield'ın kurucu ortağı ve CEO'su Michael Rosmer, “Şu eski sözü hatırlayın: Gerçek olamayacak kadar iyi görünüyorsa, muhtemelen öyledir,” diyor.

DeFiYield iki bölümden oluşan bir ürün sunuyor: Biri yatırımcıların dolandırılmalarını veya "hack"lenmelerini önlemeye yardımcı olmak amacıyla akıllı sözleşmeler için bir güvenlik katmanı, diğeri ise Rosmer'in bir tür "kripto için Robinhood" diye tanımladığı zincirler arası varlık yönetimi platformu.

Rosmer, "Bir yatırımcı olarak benim bakış açım şu, paramı yatırdığım yerlerde neler olup bittiğini ve kazancın nereden geldiğini anlamak isterim" diyor.

Projeler güvenilir olsa bile, sürdürülemez getiriler sunabilirler. Bu DeFi projelerinin bazılarının sunduğu süper yüksek getiriler, yalnızca yeni oldukları ve yüksek hızlı getirinin tadını çıkaran bir avuç katılımcıyı temsil ettikleri için varlar. 

Rosmer, "DeFi'de, bazı durumlarda, bu sürdürülemez bir şeydir, işe yaramayacaktır" diyor. “Tamamen adil olan şey, bu getirilerin devam etmeyecek olması. Süper yüksek getiriler kısa vadeli kazançlardır ve daha fazla katılımcı dahil oldukça işler normalleşir."

Dikkat edilmesi gereken hususlara değinmeden önce, DeFi'nin nasıl çalıştığına ve bu getirilerin neden sürdürülemez olduğuna bakalım.

Getiri sağlayan DeFi'nin iki niteliği

Merkeziyetsiz finans projeleri nasıl çalışır?

Geleneksel bir finans borsasında işlem yaptığınızı hayal edin. Genellikle menkul kıymetlere teklif veren alıcılar, fiyat soran satıcılarla mükemmel şekilde eşleşmez. Ticareti herkes için kolaylaştırmak amacıyla ortada dolaşan piyasa düzenleyicileri vardır. 

Merkeziyetsiz finansta ise otomatik piyasa düzenleyicileri bulunur. Algoritmalar, kripto ticaretinde aracıların sorumluluklarını üstlenirler.

Kullanıcılar ise DeFi'de getiri elde etmek için birkaç seçeneğe sahip. 

Bir seçenek, borç vermek. Borç talep edenlere verilebilmesi için bir DeFi platformuna token yatırmak, DeFi kullanıcıları için kazanç elde etmenin bir yolu. Mevduat sahipleri, borçlulardan düzenli faiz ödemeleri alırlar.

Diğer bir seçenek ise, geleneksel finansla doğrudan benzerliği olmayan likidite havuzları.

Likidite havuzları, katılımcıların bir havuza iki farklı token (örneğin Ethereum ve USDT) yatırmasıyla çalışır. Token yatırılan havuzlar daha sonra, tokenlerin her birini almak veya satmak isteyenler için likidite olanağı sağlayabilir. Tokenleri yatıran kişiler, her işlem gerçekleştiğinde bir ödül kazanır.

Rosmer, “Eğer likidite havuzuna çok fazla para yatırılmadan işlem yapan çok fazla insan varsa, bu durumda para defalarca yeniden kullanılıyor ve birleştirildiğinde kazanılan ödüller çok büyük miktara ulaşabiliyor” diyor. “Başlangıçta, insanlar harika getiriler elde edecek.”

Likidite havuzları, kullanıcılara kendi tokenlerini kolayca alıp satabilmeleri için yeterli likidite yaratmaya çalışan yeni DeFi projeleri için özellikle önemli.

Bu durumlarda projeler, likidite havuzlarındaki erken katılımcılara projeye katılımlarından elde ettikleri getirileri yapay bir şekilde artırmaya yardımcı olan likidite tokenlerle ödeme yaparak teşvikler sağlayacak. Ancak, zaman içinde daha fazla kişi katıldıkça, bu teşvikler geri alınacak.

Rosmer, “Kullanıcıların token takas etmesini sağlamak amacıyla insanlara biraz likidite için gerçekten rüşvet veriyorsunuz ve uzun vadede bunun ne kadar iyi çalışacağı ilginç bir konu” diyor. “Belki de teşviklerin değişmesi gerekecek.”

DeFi'deki genel eğilim, projelere daha fazla katılımcı girdikçe getirilerin zaman içinde azalacağı yönünde. Ne kadar çok insan likidite sağlarsa, teşviklerin dağılımı o kadar büyük olur. Başka bir deyişle, merkeziyetsiz finans projeleri olgunlaştıkça daha fazla verimlilik gösterir.

DeFi'nin dikkat edilmesi gereken yönleri

Yatırımcılar olarak, paramızı likidite kasasına koymadan önce uygun önlemleri almak istiyoruz.

Almak istediğimiz bir önlem, dahil olduğumuz protokolleri kimin başlattığını bildiğimizden emin olmak.

Bakabileceğimiz ilk likidite kasaları arasında Convex, Balancer ve Vancor gibi projeler yer alıyor. Bunlar DeFi'nin en iyileri. Bunlar çok sayıda katılımcının yer aldığı büyük protokoller ve getirileri de öyle pek yüksek değil.

Ancak daha yüksek getiriler için başka yerlere bakarken dikkatli olmalıyız.

Rosmer, "DeFi'de yaşanan şeyin, herkesin bir protokol başlatıp bunu çok hızlı bir şekilde yapabilmesi olduğunu" ifade ediyor. "Çoğu zaman kim olduklarını belli etmiyorlar veya projeyi açık bir ekosistemde tartışmıyorlar, ancak büyük teşvikler veya büyük getiri potansiyeli sunuyorlar."

Bu, kötü aktörlerin dolandırıcılık yapmaları için fırsatlar yaratabilir. Özellikle kötü aktörler, DeFi projeleri için likidite kasasından para çekmelerine izin veren kodlar yazabilir.

Bu kötü aktörlere iyi bir örnek “sınırsız para basma." Burası, onlara sınırsız sayıda token çıkarma imkanı veren akıllı bir sözleşme ile yeni bir likidite tokeninin oluşturulduğu yer. Bu, projenin kasasına girmelerine ve kasadaki tüm Ethereum veya USDC ile bu likidite tokenini takas etmelerine izin veriyor. Likidite tokenin değeri sıfıra düştüğünden dolayı, akıllı sözleşmenin mucidi değerli varlıkları gizliyor. 

Rosmer, "İnsanların gidip kod okumayı bilmeyen masum yatırımcıları soyması için her türlü fırsat var" diyor. “İnsanlar cazip kazançlarla cezbediliyor ve kendilerini neyin içine soktuklarını anlamıyorlar.”