Bilgisayar oyunlarıyla veya yapay zekayla ne kadar alakalı olduğunuza bağlı olarak metaverse size distopik bir gelecek veya keyifli bir sanal gerçeklik deneyimi çağrıştırabilir

Metaverse’ü herkesin kolaylıkla anlamasını ve hazmetmesini beklemek doğru olmaz. Örneğin metaverse’ün ne olduğuna dair tek bir tanımlama yok. İnsanlar kafa karışıklığının da ötesinde endişe duyar hale geliyor. Veriler nasıl kullanılacak? Sanal gerçeklik insani dokunuşun yerini alacak mı? Bu tür endişeler çok farklı boyutlarda kendini gösterebiliyor.

Heyecan verici noktalar elbette var. Tamamen özel yaratılan avatarlar sayesinde kendinize bire bir uygun eşyaları bulup satın almanı alışveriş deneyimini değiştirebilir. Web 3 dünyası, reklam şirketlerinin geçmişte büyük teknoloji şirketlerinin düştüğü tuzaklara düşmeden tüketici mahremiyetine saygılı olmalarını sağlayabilir. İnsanlar çevrimiçi oyunlar oynayarak veya bilgisayarları üzerinden en sevdikleri konserlere giderek asgari bir gelir elde edebilirler.

Herkesin, hatta uzmanların bile metaverse hakkında soruları var.biz de çok sık duyduğumuz soruları derlemenin ve bunlara yanıtlar aramanın iyi bir fikir olduğunu düşündük.  

Metaverse nedir?

Gelin en temel soruyla başlayalım. Metaverse tam olarak nedir?

Şair ve NFT sanatçısı Sasha Stiles metaverse kelimesinin kendisine odaklanıyor. Yunanca’dan gelen ön takı “meta” yüksek, öte, ötesine geçmek anlamına geliyor. “Verse” ise evren anlamına gelen universe kelimesinden alınma. Yani metaverse mevcut halimizin ötesine geçmemizi ifade ediyor.

Evet bu felsefik bir tanım. Bunu daha anlaşılır kılmamız gerekirse metaverse, insanların etkileşimlerini fiziksel ve coğrafi sınırların ötesine taşıyan bir teknolojik altyapı. Zaten bazı noktalarda metaverse’e geçmişiz bile. Oyunlar, sadece sanal gerçeklik, avatarlar veya çevrimiçi topluluklarla değil Fortnite’da Travis Scott konserlerine kadar bu işin içerisinde.

Metaverse’i destekleyen birçok kişiye göre pandemi dönemi, teknoloji kullanımını hızlandırdı. İnsanlar iter Zoom aramalarına, Facetime konuşmalarına ve facebook Marketplace’den alışveriş yapmaya alıştı. Web 3 dünyasındaki insanlara göre metaverse dijital cüzdanlar ve onların içindeki dijital paralar ile NFT biçiminde herhangi bir varlığı edinebilme imkanı vererek bu dünyayı zenginleştiriyor. 

Blok zinciri temelli bir eğlence platformu olan Sator’un kurucu ortağı ve CEO’su Isla Perfito, “Metaverse gerçek hayatın üzerine kapsayıcı bir 3D boyut getirmektir. Gerçekliğin alternatifi olarak fiziksel dünyada olduğumuz gibi sanal dünyalarda da gezebilir, gerçek dünyadaki gibi etkileşimler kurarkurarkenkejm fizik kanunlarının sınırlarından kurtulabiliriz” diyor.

Metaverse’e nasıl girilir?

Metaverse’e dahil olmak için öncelikle bir kripto cüzdanınız olması gerekli. En popüler metaverse dünyaları ve oyunlar genelde Ethereum blok zinciri üzerinde olsa da bazıları da Solana ve diğer birinci katman zincirlerde yer alıyor. Bir metaverse’e giriş yapmak için bu dünyanın bulunduğu blok zincirinde çalışan bir cüzdan edinmeniz ve bunu internet tarayıcınızla bağlamanız gerekli. 

Bazı popüler metaverse ve oyun dünyaları ve onları barındıran blok zincirler şunlar:

Ethereum blok zinciri

Decentraland

 The Sandbox

Axie Infinity

Enjin

Solana blok zinciri

Somnium Space

Galactic Marketplace

Polygon

Crypto Tanks

BNB Blok zinciri

Metahero

Ayrıca VR gözlükler takarak avatarınızı kendi fiziksel hareketlerinizle kontrol edebilirsiniz ancak bu mecburi bir durum değil.

Metaverse’de mülkiyet nasıl oluşur?

Peki her şey dijitalse metaverse’de neye sahip olabilriz?

Bilgisayar oyunu oynadığınızı düşünün. Oyunda ekstra can almak için belirli nesneleri toplamanız gerek. Oyunda avatarınız bu nesneleri toplar ve sanal çantasında biriktirir. Super Mario oynayıp altın toplamışlığınız varsa aynen o şekilde düşünebilirsiniz.

Metaverse’de de mülkiyet aynen bu şekilde işler. Ayrıca blok zinciri teknolojisi sayesinde bu işlemlerin dijital kayıtları tutulur. Blok zinciri bu tür bilgileri sonsuza dek saklayan devasa bir kayıt defteri gibidir. Elinizdeki varlılar bilgisayar kapandığında veya konsolunuzun elektriği kesildiğinde yok olup gitmez.

İşleri bir adım öteye götürürsek… Metaverse şirketleri dijital mülkiyeti bilgisayar oyunu ödüllerinin ötesine taşıyacak yöntemler geliştiriyorlar. Mirror adlı platformda yazarlar yazılarını yayımlıyor ve o yazıya sahip olmak isteyen kişiler yazarlara kripto para teklif edebiliyor. 

Bir internet tarayıcısı olan Brave, kullanıcılara istedikleri kadar reklam gösterebiliyor. Kullanıcılar ne kadar reklam izlerse o kadar Brave Attention token (BAT) kazanabiliyor ve bunları sanal cüzdanlarında tutarak daha sonra harcayabiliyorlar. 

Perfito’nun şirketi Sator da benzer şekilde mülkiyet kavramını dönüştürmeyi amaçlıyor. Perfito, bir şovun değerinin onu izleyenlerle belirlendiğini söylüyor. Ancak bugün sadece merkezi eğlence şirketleri buradan yeterince pay alabiliyor. Ben deli gibi Mad Men izliyorum ancak parayı Amzon prime kazanıyor. Sator platformu, film ve televizyon izleyicilerinin favori içeriklerini tüketmeleri karşılığında onları ödüllendiren bir yapıya sahip. Hatta Stor cüzdan sahipleri için özel film geceleri düzenleyebiliyor.

Dijital mülkiyete dair bu yeni konseptler yeni, cesur Web 3 dünyasının temel taşlarını oluşturuyor. Bu dünyada dijital her etkileşimimiz blok zincirinde kaydediliyor. 

Metaverse’de nasıl alışveriş yapılır?

Aynı çevrimiçi alışveriş gibi internet üzerinden metaverse pazarlara erişebilirsiniz. Ancak Google veya Facebook hesaplarınızla giriş yapmak yerine MetaMask gibi cüzdanlarla giriş yapacaksınız. Bir şeyler almak isterseniz cüzdanınızda bu ürünün fiyatına yetecek kadar ve sistemin kabul ettiği kripto paralardan bulunması gerekli. 

Metaverse eğlenceli mi?

Bu, eğlenceyi nasıl tarif ettiğinize ve ne beklediğinize göre değişir ancak birçok kişi metaverse’ü eğlenceli bir yer olarak tanımlar.

Decentraland ve The Sandbox için 3D modellemeler ve oyun tasarımları yapan bir stüdyo olan Metaverse Architects kurucu ortağı Luca Arrigo, yeni inşalarla tanışmak, özgün etkinliklere dahil olmak, yeni ve taze deneyimler yaşamak için sanal dünyalara girmek insanların bağlantı kurması açısından benzersiz deneyimler oluşturduğunu belirtiyor. 

“Mahallemdeki kişiliğim ile ülke dışına çıktığımdaki ve çevrimiçi olduğumdaki kişiliklerin aynı değil. Kim olduğunuza ve nereden geldiğinize dair önceden belirlenmiş normlardan sıyrılıyorsunuz. Hepimiz çeşitli güvensizlikler içerisinde büyüdük. Çevrimiçi olduğumda daha fazla kendim gibi hissediyorum.” 

Ancak metaverse’ün var olması bu haliyle kalacağı anlamına gelmez. Metaverse’ü destekleyen birçok kişi bu tür dünyaların fiziksel varlığımıza destek olacağını belirtiyor. 

Arrigo, “Bir konferansta tanıştığım kişilerle Decnetraland’de görüşmeye devam ettik” diyor.

Hatta Arrigo, yeni arkadaşıyla birlikte Metaverse Moda Haftasına gitmiş ve NFT giysiler paylaşmış.

“Herkesin NFT giysileri seveceğini sanmıyorum. Ancak Web 3’te iseniz ve MetaMask cüzdanınız varsa bir nFT’yi hediye olarak da alabilirsiniz. Size biri gerçekten bir şey veriyormuş gibi hissedersiniz.”

Genelde dümdüz ve beyaz tişörtler giyen Arrigo için metaverse’deki avatarının giyim tarzı bir kendini ifade etme biçimi.

“Ben lüks markalar giyen biri değilim. Kimliğimin gerçek nesnelerle bağlı olduğunu düşünmüyorum. Metaverse’e girdiğimden ve sanal modaya takıldığımdan beri kafayı üşüttüm resmen.”

Metaverse’deki aktiviteleri nasıl bulurum?

Yapacak şeyler bulmak için insanların ne konuştuğuna bakmak lazım. En azından şimdilik…

Arrigo’ya göre metaverse’de yön bulmak tanımadığınız bir ülkeye gitmek gibi. Bazı turist rehberlerine ve uygulamalarına ihtiyacınız olabilir.

Şu an için metaverse’ü keşfetmek noktasında Discord sunucularına ve kripto Twitter’a bakabilirsiniz.