Dikkat Ekonomisinden Değer Odaklı Ekonomiye

Merkeziyetsiz özerk kuruluş (DAO) olarak tasarlanan bir NFT topluluğu, her biri katkı sunan, ödüller kazanan, ikramiyeler elde eden ve geliştiren binlerce üyeye sahipse, katılımcıların yeni bir çalışma tarzına dahil oldukları söylenebilir mi? Peki bir de ortak amaçları varsa?

Bir NFT hype döngüsünün sonunda kulağa ne kadar mantıksız gelse de, dijital toplulukların başarısı dikkat ve kontrol üzerindeki yakınlığa ve değerlere bağlı olacak. Bu, Web3'ün fark yarattığı bir değer çeşidi ve topluluk odaklı bir çalışma.

Dikkat piyasalarından kurumlara

Evet, web'in mevcut sürümü, dijital toplulukları ve coğrafi sınırlarla kısıtlanmamış diğer sosyal organizasyon biçimlerini geliştirdi. Özellikle sosyal medya platformları, dikkat piyasaları ve eşleştirme algoritmaları aracılığıyla görüşlerimizi, ilgi alanlarımızı ve hedeflerimizi paylaşan diğer insanlarla bağlantı kurma kapasitemizi artırdı.

Bununla birlikte, Twitter ve Facebook gibi mevcut teknoloji platformları bizi işbirliği için değil de koordinasyon açısından Dunbar Sayısı temelinde sınırlandırdı. ("Platform kapitalistlerinin" dikkatimizin ve verilerimizin bireylerde veya gruplarda birikmesine izin vermek yerine onlardan para kazanmaları da cabası)

Akıllı sözleşmelerin mucidi Nick Szabo'nun da sosyal ölçeklenebilirlik hakkında ilginç fikirleri vardı: Kurumlar “insan zihninde bulunan, kimin veya kaç kişinin başarılı bir şekilde dahil olabileceğini sınırlayan eksikliklerin" üstesinden gelmeli. DAO'lar sosyal ölçeklenebilirliği doğru bir şekilde anlayabilirlerse, bu internet çağı için önemli bir adım olabilir.

Kripto paralar, NFT'ler ve DAO'lar, sosyal ölçeklenebilirlikte bir adım daha ileri gitmemizi sağlıyor. Dijital toplulukların kendilerini özerk olarak tanımlamalarına, gerçek ve bağımsız ekonomik güce sahip dijital kurumlar haline gelmelerine imkan veriyor. 

Topluluklar artık kendi paralarını, kendi işbirliği kurallarını ve kendi emek biçimlerini yaratma yeteneğine sahip. Bu bileşenleri kendileri için tanımlayarak – kelimenin tam anlamıyla kodlayarak– aslında kendi değerlerini de belirliyorlar.

Değişen ne?

Çoğu çevrimiçi iş ve ekonomik faaliyet hala, takip edecekleri sosyal normlar ve yasaların yanı sıra satacak ürünleri olan, büyük ölçüde coğrafi konumlarıyla tanımlamış fiziksel kurumlar tarafından çevrimdışı olarak kontrol ediliyor. Çevrimiçi etkileşimlerimiz, şirketlerin gerçek hayattaki iktisadi faaliyetleri için ek bir koordinasyon tabakası gibi.

Dahası, insan grupları arasındaki çevrimiçi etkileşimlere hala merkezi şirketler ve platformlar aracılık ediyor. Bu nedenle, giderek büyümekle birlikte çevrimiçi ekonomi daha ziyade fiziksel dünya ekonomisinin bir aynası gibi. Çünkü web sadece okuma ve yazma yeteneklerine sahip ve tam kapsamlı bir ekonomik etkileşim sınırlı. 

Tüm bunlar, dijital topluluklar dışarıdan gelen bilgiyi alma, sınıflandırma ve aktarma yeteneklerinin ötesine, Web3 tarafından sağlanan dağıtılmış mülkiyet, değer yaratma ve aktarım yeteneklerine geçebilen araçlardan yararlanabildiğinde değişecek. Son derece önemli olan bu teknik değişiklikler çalışma ve işbirliği ekonomisi için de tamamen yeni bir tasarım alanı sunuyor. 

Bu yeni tip kurumlar, paydaşlar arasında ortaya çıkacak ve varlıklarını aslen çevrimiçi olarak sürdürecek.

Markalaşmadan Yakınlığa

Bu yeni kurumların nihayetinde neye benzeyeceği ve bunlar için nelerin işe yarayacağı konusunda kesinlikle spekülasyonlar olacak. Potansiyeli büyük olsa da, mevcut durum hala gelişim aşamasında. Sosyal ölçeklenebilirliği artırmak için mevcut kırılma noktalarının ötesinde araştırmaya ve inovasyona ihtiyaç var.

Çevrimiçi organizasyon ve mevcut Web3 kültürü söz konusu olduğunda, alışılagelmiş kurumsal markalaşmanın etkili olmadığı açık. Aslında bu, organik olarak bir araya gelmiş dijital toplulukların sık sık bu konuyla alaya etme sebebi. Bunun yerine "meme kültürü", daha da önemlisi, bir projenin değerlerine ve ideolojilerine "yakınlık" tercih edilir. 

Yetenek ve insan sermayesi gelecekte sadece ürünler ve şirketler etrafında değil, bu yeni kurumların fikirleri, değerleri ve erdemleri etrafında bir araya gelecek. Paylaşılan bir misyon, birçok Web3 topluluğu, yenilikçi blockchain protokolleri ve NFT projeleri için şimdiden en güçlü ortak cazibe merkezi.

Geliştiriciler olarak Web3'ün geleceğine inanıyorsak, söz konusu bir araya gelme, sosyal ve profesyonel yaşamlarımız için iş gücünün, yakınlıklar ve ilgi alanları etrafında organize olduğu yeni bir platform olarak şekillenecek. 

NFT projelerini ele alalım. En büyük NFT toplulukları, koleksiyonlar etrafında değer yaratmaya ve ekonomiler oluşturmaya devam etmek amacıyla halihazırda bir araya gelmiş çeşitli ve tutkulu bir insan grubundan istifade edebilmek için büyük bir potansiyele sahip.

Bu NFT projeleri, diğer yaratıcı ürün türlerine ayrılacak ve kripto piyasası dışında etkili ekosistemler veya markalar haline gelebilecek mi? Bir NFT grubu gelecekte büyük bir "işveren" olabilecek mi? Bunlar ucu açık sorular.

Markalaşmadaki bu yakınlık fikri işin yapılış tarzını değiştiriyor. Web3 toplulukları ve kurumları artık neye benzeyeceklerini değiştirilemez bir şekilde kodlamak için özel bir fırsata sahip. İleride, gelişimlerini kolaylaştıran kurucu nitelikte bir Web3 katmanından bile yararlanabilirler. Adına bir topluluklar topluluğu diyebilirsiniz.